Có thể nhiều bạn không biết, chính Đạo diễn James Cameron từng tuyên bố rằng sự trùng khớp giữa cuộc chiến ở Việt Nam với siêu phẩm Avatar là “có lý do” và “có chủ đích”, khi các ký giả của rất nhiều tờ báo nhận ra rằng kịch bản của siêu phẩm Avatar nói về cuộc xâm lược của người Trời nhắm vào hành tinh Pandora giống như sự kiện Việt Nam bị xâm lược bởi rất nhiều các cường quốc. Không ít cư dân mạng trên Reddit nói bông đùa rằng tộc người Na’vi cũng được lấy cảm hứng từ cái tên gọi Việt Nam -> Vina -> Na’vi. Dĩ nhiên, James Cameron chưa bao giờ xác nhận điều này.
Trong các trang đánh giá quốc tế nổi tiếng như Variety, BBC, Vulture… gọi câu chuyện trong Avatar 2: The Way of Water là “câu truyện ngụ ngôn về chiến tranh Việt Nam” nhằm khắc họa rõ hơn câu chuyện hành tinh Pandora bị xâm lược giống y như cái cách đất nước Việt Nam bị xâm lược. EscapistMagazine cho biết các phần Avatar 2 mở rộng ra vũ trụ điện ảnh liên quan đến chiến tranh Việt Nam của James Cameron.
Vậy, những sự trùng khớp đó là gì?
Đầu tiên, đến từ nhân vật phản diện đại tá Miles Quaritch trong Avatar 2 trông rất giống với tướng lục quân William Childs Westmoreland từng giữ chức Tư lệnh Bộ chỉ huy Cố vấn Quân sự tại miền Nam Việt Nam.
Tiếp theo, hành động của Jake và các thành viên bộ tộc Na’vi là phục kích tấn công bất ngờ một đoàn tàu chở vũ khí, sử dụng chính vũ khí này để phòng thủ và tấn công lại quân đội người Trời. Cách thức tác chiến này giống như quân du kích Việt Nam sử dụng trong cuộc chiến “bất đối xứng” trong giai đoạn đầu trong cuộc chiến Việt Nam.
Điểm trùng khớp thứ ba đến từ việc đại tá Miles Quaritch trực tiếp chỉ huy quân đội người Trời đốt những cánh rừng của người Na’vi, đưa quân đổ bộ lên các vùng đất, truy tìm tận diệt người Na’vi và thủ lĩnh Jake. Những hành động này được tờ Historynet phân tích rằng giống hệt chiến dịch “Tìm và Diệt” được William Westmoreland triển khai tại Việt Nam trong giai đoạn 1966 – 1967. Trong đoạn đại tá Miles Quaritch cùng đoàn tùy tùng truy lùng gia đình Jake ở các bộ lạc biển cả, hình ảnh súng phun lửa đốt cháy những cánh đồng y hệt hình ảnh súng phun lửa hủy diệt các ngôi làng Việt Nam trong các tư liệu chiến tranh Việt Nam của Đài PBS. Bên cạnh đó, việc nhóm đại tá Miles Quaritch nhắm vào phụ nữ, trẻ em… cũng có chủ đích nhằm phê phán tội ác nhắm thảm sát nhắm vào dân thường Việt nam.
Điểm trùng khớp thứ tư được đến từ những chiến trực thăng Aerospatiale SA-2 Samson hay AT-99 Scorpion Gunship trong loạt phim Avatar được sử dụng để chở quân người Trời tấn công tộc người Na’vi. Trong phim, đại tá Miles Quaritch trong hình thể người Na’vi đã chỉ huy một toán thủy quân lục chiến được trực thăng đổ bộ vào rừng, đột kích tấn công sau đó rút lui bằng trực thăng, cách tác chiến y hệt như chiến dịch “chiến dịch Trực Thăng Vận” trong cuộc chiến tại Việt Nam. Các trực thăng trong phim Avatar cũng lấy cảm hứng từ Bell UH-1 Iroquois, điều này đã được các cựu chiến binh từng tham chiến ở Việt Nam xác nhận.
Thứ năm, cách tác chiến của các tộc người Pandora có những sự trùng khớp nhất định với các đội quân Việt Cộng. Khi những người Pandora sử dụng địa hình, địa vật, thuật ngụy trang luồn vào những thảm thực vật xanh dù ở trên núi hay dưới biển, sau đó trồi lên tấn công bất ngờ… Hành động tác chiến này khiến nhiều người liên tưởng đến những “bụi cây biết nói”.
Cuối cùng, đại tá Miles Quaritch được sao chép kí ức trở thành một người Na’vi. Quân đội nhà Trời sử dụng các bản thể này để đánh lại người Na’vi. Điều này liên tưởng đến khái niệm “dùng người Việt đánh người Việt” của “Việt Nam hóa chiến tranh”.
Loạt phim Avatar là một siêu phẩm điện ảnh của thế giới, câu chuyện phim mô tả một thế lực vượt trội về công nghệ đang đối đầu với một đối thủ kém công nghệ, một thế lực tàn bạo đến từ một nơi xa lạ, bộ phim rõ ràng đã khơi gợi lên những ký ức văn hóa đại chúng về Chiến tranh Việt Nam được đóng khung qua lăng kính khoa học viễn tưởng…
Avatar 2 không chỉ dừng lại ở một bộ phim, đó còn bài học ngụ ngôn, châm biếm đầy sâu cay và góc cạnh về một cuộc xâm lược mà mỗi người Việt Nam có thể thấy được một điều gì đó.
Nguồn: Tifosi
